Euroleague 2019-20 - Παναθηναϊκός: Η αλλαγή φιλοσοφίας και το κόστος της

Οι πράσινοι προσαρμόστηκαν στα νέα επιθετικά δεδομένα αλλά αναμένεται να το πληρώσουν σε άλλους τομείς.

Ο Παναθηναϊκός φέτος άλλαξε πρόσωπο προσπαθώντας να διορθώσει τα περσινά αγωνιστικά κακώς κείμενα. Η προσπάθεια του αυτή το περασμένο καλοκαίρι είχε ως αποτέλεσμα ένα ρόστερ το οποίο μοιάζει αρκετά με αυτό των σεζόν 2016-17 και 2017-18, κάτι που μπορεί κάποιος να το εκλάβει με τον καλύτερο ή τον χειρότερο τρόπο.

Ο Νικ Καλάθης είναι πάντοτε στο προσκήνιο ως ο κύριος δημιουργός των πρασίνων αλλά και ο καλύτερος αμυντικός τους είτε σε προσωπικό επίπεδο είτε σε βοήθειες. Δίπλα του υπάρχει ένας μεγάλος σκόρερ όπως ο Jimmer Fredette και ο Tyrese Rice, ακόμη ένας γκαρντ που μπορεί να φτιάξει δικές του φάσεις. Στους ψηλούς ο κύριος σκόρερ αλλά και ριμπάουντερ της ομάδας, ο οποίος αναμένεται να βρίσκεται στο γήπεδο μέχρι να του κοπεί η ανάσα, είναι ο Deshaun Thomas. Γύρω του έχει ένα σύνολο ψηλών που έχουν ως σκοπό να εξυπηρετήσουν αυτόν, παρά το αντίθετο διαμορφώνοντας ελαφριές ή φυσιολογικές δυάδες. Στη θέση 3 οι Παπαπέτρου και Johnson είναι εκεί περισσότερο για να καλύψουν τα οποιαδήποτε κενά υπάρχουν αμυντικά σε ένα γενικά ελαφρύ ροστερ αλλά και να εκτελέσουν κυρίως μετά από δημιουργία τρίτων.

Αυτοί που φαίνεται να αλλάζουν το αγωνιστικό ύφος του ρόστερ με την παρουσία τους στο παρκέ είναι οι Παπαγιάννης και Βουγιούκας που ο καθένας τους δίνει κάτι διαφορετικό. Ο Παπαγιάννης είναι ο ένας και μοναδικός ψηλός του Παναθηναϊκού ο οποίος μπορεί συχνά πρώτα να κρατήσει πάνω του αντίπαλο παίκτη σε παιχνίδι με σκριν και στη συνέχεια να τελειώσει πάνω από τη στεφάνη. Επίσης η άμυνα του κοντά στο καλάθι μπορεί να αποβεί καθοριστική αν υπάρχει συνέργεια με τη περιφέρεια της ομάδας. Ο Βουγιούκας είναι η επιτομή του παραδοσιακού ψηλού, όχι μόνο σωματικά αλλά και αγωνιστικά με το παιχνίδι του στο χαμηλό ποστ, είτε ως σκόρερ είτε ως πασέρ, να δίνει στην ομάδα του τη δυνατότητα να δημιουργήσει από μέσα προς τα έξω εμπλουτίζοντας το παιχνίδι της. 

Όταν οι δύο αυτοί ψηλοί λείπουν από την πεντάδα τότε ο Παναθηναϊκός παρα-μοιάζει με την ομάδα της περιόδου 2017-18. Και αυτό είναι καλό μαντάτο για τον Καλάθη ατομικά αλλά κακό για την εκτέλεση των δύο περιφερειακών σκόρερ της ομάδας, για την άμυνα της και την παρουσία της στα ριμπάουντ.

Ο Παναθηναϊκός των δύο πρώτων αγωνιστικών

Αν και η εικόνα του συνόλου του Αργύρη Πεδουλάκη στις δύο πρώτες αγωνιστικές δεν ικανοποίησε, δεν μπορεί να θεωρηθεί αφύσικη. Το κύριο δυνατό στοιχείο του ρόστερ των πρασίνων είναι το σουτ και η ένας προς ένα δημιουργία του από τα γκάρντ, έχοντας βέβαια πάντα υπόψη πως η παρουσία του Καλάθη μπορεί να υπονομεύσει κάπως το όποιο πλεονέκτημα μπορεί να δημιουργηθεί σε αυτό τον τομέα. Την ίδια στιγμή ο Νικ παραμένει ο κύριος πασέρ της ομάδας και ο μόνος που η δημιουργία του ξεκινά από εκεί, όχι από την έφεση του στο σκοράρισμα.

Ένα άλλο θετικό που μπορεί να προκύψει από την εκτελεστική δεινότητα αρκετών περιφερειακών και πλάγιων παικτών, που τουλάχιστον θεωρητικά θα μπορούσαν να έχουν ποσοστά κοντά ή πάνω από τον μέσο όρο της διοργάνωσης, είναι η δημιουργία χώρων και κατά συνέπεια η αποφυγή λαθών αλλά και η διεκδίκηση επιθετικών ριμπάουντ κάτω από καλύτερες συνθήκες.

Στην περιγραφή της νέας βάσης στατιστικών που είχα παρουσιάσει στο Badbasketgr είχα αναφερθεί μεταξύ άλλων και στην επανεξέταση των τεσσάρων παραγόντων του Dean Oliver που οδηγούν στην νίκη από τον Justin Jacobs. Η ευστοχία, η αποφυγή λαθών, η εξασφάλιση δεύτερων ευκαιριών και η ευστοχία στις βολές ανά εκτελεσμένο σουτ, είναι οι τέσσερις παράγοντες σε επίθεση και άμυνα που αναφέρονται ως σημαντικοί από τον Oliver. 

Από τη στιγμή όμως που τα χρόνια περνάνε και οι προτεραιότητες πάνω στο παρκέ αλλάζουν, τα ποσοστά σημαντικότητας των παραγόντων αυτών αλλάζουν επίσης. Ο Jacobs στην δική του πρόσφατη ανάλυση (το 2017, με την παρουσίαση του Oliver να δημοσιεύεται το μακρινό 2002) αναφέρεται στην αυξημένη σημαντικότητα των ποσοστών ευστοχίας και της αποφυγής λαθών. Αν και η ανάλυση έχει ως βάση το ΝΒΑ, εξακολουθεί να είναι σημαντική και για το Ευρωπαϊκό μπάσκετ, το οποίο έχει κάνει σοβαρά βήματα εξομοίωσης γηπέδου και κανονισμών με τα αντίστοιχα του αμερικανικού πρωταθλήματος. 

Έχοντας υπόψη τα παραπάνω μπορούμε να θεωρήσουμε τις αλλαγές στο ρόστερ ως προσαρμογή σε απαιτήσεις της εποχής. Ας δούμε όμως τι έγινε συγκεκριμένα στα πρώτα δύο παιχνίδια του Παναθηναϊκού στην Ευρωλίγκα:

Εκτελεστικά το πρόβλημα του Παναθηναϊκού στην εκτός έδρας ήττα του ήταν οι βολές. Απέναντι στην Βιλερμπαν πήρε 6 πόντους λιγότερους από εκεί σε παρόμοιες προσπάθειες, με τους Παπαπέτρου-Bentil-Brown να χάνουν από ένα ζευγάρι βολών ο καθένας. Η απώλεια αυτών των πόντων αν και εκνευριστική εξακολουθεί να είναι φυσιολογική αφού μιλάμε για τον παίκτη του Παναθηναϊκού στο φτερό που προσπαθεί να καλύψει τα νώτα των κύριων σκόρερ της ομάδας και δύο παικτών που βρέθηκαν στο παρκέ για κάτω από 4 λεπτά σε όλο το παιχνίδι. Αντοχές και έλλειψη ρυθμού είναι πάντα σημαντικοί παράγοντες στην εκτέλεση τόσο των βολών όσο και του σουτ γενικότερα.

Η αυξημένη παρουσία στο επιθετικό ριμπάουντ στο δεύτερο παιχνίδι, ήρθε να καλύψει σε μεγάλο βαθμό την αντίστοιχη απώλεια στην άμυνα σε σχέση με το παιχνίδι απέναντι στον Ερυθρο Αστέρα. Το αποτέλεσμα ήταν ένα παρόμοιο ποσοστό συνολικών ριμπάουντ (από 48,5 σε 47,8 TRB%) με τον Παναθηναϊκό να ισορροπεί το σκορ από δεύτερες ευκαιρίες (13-15), μάχη που έχασε κατά κράτος από την Σερβική ομάδα (5-13).

Το μεγάλο πρόβλημα, που όπως αναφέραμε παραπάνω είναι σημαντικό, ήταν τα αυξημένα λάθη: 

Οι 8 ασίστ του Καλάθη είχαν ως αντίτιμο 7 λάθη, οι 3 ασίστ του Fredette άλλα 2, ενώ ο Rice υπέπεσε σε άλλα δύο χωρίς να χρεωθεί τελική πάσα. Η πίεση της άμυνας της Βιλερμπάν πάνω στους χειριστές του Παναθηναϊκού, είχε ως αποτέλεσμα το 20,1 TO% που μεταφράζεται σε ένα λάθος κάθε πέντε κατοχές. Η γαλλική ομάδα πήρε συν πέντε πόντους από λάθη (22-17) με την διαφορά αυτή να δημιουργείται στο δεύτερο ημίχρονο. Με τους πράσινους να έχουν κερδίσει την αντίστοιχη μάχη απέναντι στον Ερυθρό Αστέρα (16-13) μπορούμε να πούμε με σιγουριά ότι αυτός ήταν και ο κύριος λόγος της ηττας, με τις επιπλέον άστοχες βολές να κάνουν τις συνθήκες διεκδίκησης του παιχνιδιού ακόμη χειρότερες.

Όταν ο Παπαγιάννης αποχώρησε για τελευταία φορά από το παρκέ το σκορ ήταν 55-42 υπέρ του Παναθηναϊκού, ο οποίος κράτησε την διαφορά σε παρόμοια επίπεδα μέχρι το τέλος του 3ου δεκαλέπτου με συνεχόμενα ταξίδια στην γραμμή των βολών.

Στην τέταρτη περίοδο, η χρησιμοποίηση ελαφρών σχημάτων, δεν έδωσε την δυνατότητα στους κύριους εκφραστές των επιθέσεων να απελευθερωθούν από τους προσωπικούς τους αντιπάλους με τους παίκτες που χρησιμοποίησε ο κόουτς Πεδουλάκης να εκτελούν μόλις 1/2 τρίποντα. Την ίδια στιγμή οι παίκτες της Βιλερμπάν φαινόταν να παίρνουν τα σούτ τους από εκεί που ήθελαν, είτε κοντά στο καλάθι είτε κοντά στη γραμμή του τριπόντου.

Μια καλή απορία κατόπιν εορτής, ήταν γιατί δεν χρησιμοποιήθηκε καθόλου ο Βουγιούκας. Μια προσωπική απορία είναι γιατι δεν χρησιμοποιήθηκε ο Παπαγιάννης ξανά, έστω κι αν μπορεί να έφτανε στο 5ο του φάουλ στα μέσα του τέταρτου δεκαλέπτου. Δεν μπορεί να τονιστεί αρκετά η ανάγκη που έχουν οι τρεις κύριοι γκαρντ των πρασίνων για ένα καλό σκριν που να μπορεί να καθυστερήσει τον προσωπικό τους αντίπαλο και πόσο αυτό μπορεί να διευκολύνει τις επόμενες επιλογές τους για εκτέλεση ή πάσα. Επίσης δεν πρέπει να υποτιμάται η βαρύτητα της κίνησης ενός ψηλού όπως ο Παπαγιάννης προς το καλάθι μετά από σκριν.

Η μη χρησιμοποίηση του Βουγιούκα, ίσως είχε να κάνει με την εικόνα που είχαν οι υπόλοιποι παίκτες οι οποίοι συμμετείχαν πιο πριν για μικρά διαστήματα στον αγώνα, αφού οι προσπάθειες του Αργύρη Πεδουλάκη να αλλάξει το βασικό σχήμα 5-6 παικτών που χρησιμοποίησε όσο ο αγώνας είχε θετική πορεία, δεν είχαν καλά αποτελέσματα. Αν ο κόουτς Mitrovic εξακολουθούσε να πιέζει την περιφέρεια, αντιμετωπίζοντας τον Βουγιούκα ένας προς ένα στο ποστ, ο αγώνας θα κρινόταν από την ευστοχία/αστοχία ενός "κρύου" ψηλού. Αν οι βοήθειες οδηγούσαν την άμυνα να εγκαταλείψει τους περιφερειακούς σε κάποιες κατοχές, τότε η ρακέτα θα ήταν αρκετά γεμάτη εμποδίζοντας και τον Thomas να παίξει το δικό του παιχνίδι. Ο Αμερικανός σκόραρε 9 από τους 15 πόντους του Παναθηναϊκού στην τέταρτη περίοδο.

Τι θα μπορούσε να γίνει στη συνέχεια;

Σύμφωνα με τους πίνακες του Overbasket.com o Παναθηναϊκός απέναντι στην Βιλερμπάν ήταν στο +17 με τον Παπαγιάννη στο παρκέ, σε σχεδόν 13 λεπτά παιχνιδιού με τους Καλάθη, Thomas, Fredette, Παπαπέτρου να είναι οι άλλοι τέσσερις παίκτες με θετικό σκόρ. Αν κανείς δει και τον αντίστοιχο πίνακα του παιχνιδιού απέναντι στον Ερυθρό Αστέρα, βλέπει και πάλι τον Παπαγιάννη στην κορυφή σε μικρό χρόνο συμμετοχής με τους Thomas, Παπαπέτρου να ακολουθούν.

Το προπονητικό επιτελείο θα στηριχθεί σε συνδυασμούς με τους υπόλοιπους παίκτες για να διατηρήσει μια ισορροπία μεταξύ άμυνας και επίθεσης, μέχρι τώρα όμως φαίνεται ότι η έλλειψη όγκου στη θέση του Center δεν τον ευνοεί, κυρίως επιθετικά. Αμυντικά οι πεντάδες που θα δώσουν επιπλέον ριμπάουντ στον αντίπαλο θα μπορούσαν να καλύψουν το κενό στην άλλη πλευρά του παρκέ. Επιθετικά όμως αυτός ο Παναθηναϊκός πρέπει να έχει ως κύριο στόχο την απελευθέρωση των βασικών απειλών του στην περιφέρεια για να πάρει σκορ από αυτές, δημιουργώντας έτσι θετικές διαφορές όσο βρίσκονται στο παρκέ.

Αυτό σημαίνει ότι ο χρόνος του Παπαγιάννη θα πρέπει να αυξηθεί και ανάλογα με τον αντίπαλο να μπει και ο Βουγιούκας όσο το δυνατόν πιο γρήγορα στο ροτέισον κάθε αγώνα, για να μπορεί να χρησιμοποιηθεί ξανά σε επόμενα στάδια του παιχνιδιού. Από εκεί και πέρα βέβαια αρχίζουν τα ευχολόγια. Η παρουσία του Βουγιούκα απαιτεί χώρο μέσα και γύρω από το ζωγραφιστό κάτι που παραπέμπει σε πεντάδες με Rice-Fredette στις θέσεις των γκαρντ και έναν εκ των Παπαπέτρου-Johnson πλάγια. Την εικόνα του Καλάθη να πασάρει στον ψηλό και την άμυνα να τον ξεχνά μετά την πάσα την έχουμε ξαναδεί και δεν μας λείπει ιδιαίτερα.

Επίσης η επέκταση του ροτέισον ενός ρόστερ με μικρή εμπειρία είναι δίκοπο μαχαίρι. Αγωνιστικά οι παίκτες μπορεί να είναι πιο κατάλληλοι σε σχέση με πέρυσι για να παίξουν μπάσκετ Ευρωλίγκας αλλά η απειρία μπορεί να τσακίσει νωρίς τις όποιες βλέψεις για είσοδο στα πλέι οφ. Απ'την άλλη βέβαια αν ο κόουτς Πεδουλάκης δεν χρησιμοποιήσει όλο το ροστερ του κάνοντας αλλαγές σε λογικούς χρόνους, αργά η γρήγορα οι βασικοί του παίκτες θα καούν, με πρώτους τους Καλάθη, Thomas και Παπαπέτρου.

Ανδρέας Χριστοφόρου (Facebook, Twitter)