Δεν υπάρχει πια ομορφιά στο μπάσκετ;

Έχει δίκιο ο Popovich; Είναι το μπάσκετ βαρετό;

Τίποτα στη ζωή του ανθρώπου δεν παραμένει σταθερό. Όλα μεταβάλλονται αργά ή γρήγορα και αυτό είναι η φυσική ροή των πραγμάτων. Η εξέλιξη στο κάθε τι μπορεί να είναι μικρή ή μεγάλη, θετική ή αρνητική, αλλά αργά ή γρήγορα θα φτάσει. Αυτό φαίνεται να παρατηρεί και ο προπονητής των San Antonio Spurs, Greg Popovich σχετικά με το μπάσκετ. Κατά την δική του όμως άποψη, η εξέλιξη του αθλήματος δεν το κάνει να φαίνεται πιο όμορφο αλλά πιο βαρετό και μουντό και σε αυτό βασικό ρόλο έχει η νοοτροπία του τρίποντου.
Ας παραθέσουμε όμως και τα λόγια του ίδιου: «Το παιχνίδι της ρακέτας έχει τελειώσει. Πρέπει να έχεις παίκτες που μπορούν να μπουν μέσα, πρέπει να έχεις παίκτες που μπορούν να αλλάξουν, πρέπει να έχει μεγαλόσωμους παίκτες που να μπορούν να τα βάλουν με τους κοντούς και κυρίως πρέπει να έχεις παίκτες που να μπορούν να σουτάρουν.

Στις μέρες μας υπάρχει μεγάλη προσοχή στο τρίποντο. Τώρα κοιτάς το χαρτί της στατιστικής μετά το παιχνίδι και το πρώτο πράγμα που κοιτάς είναι τα τρίποντα. Αν βάλεις τρίποντα και οι άλλοι δεν βάλουν, κέρδισες. Δεν κοιτάς τα ριμπάουντ ή τα λάθη ή σε πόσους αιφνιδιασμούς η άμυνα σου είχε ανάμιξη. Κανείς δεν νοιάζεται. Τόση επίδραση έχει το τρίποντο και αυτό είναι κάτι που έχει αποδειχθεί από το πως παίζουν οι ομάδες.

Το σιχαίνομαι, πάντα το έκανα. Σιχαίνομαι το τρίποντο για πάνω από 20 χρόνια. Γι' αυτό αστειεύομαι όλη την ώρα, αν θέλουμε να κάνουμε μια αλλαγή, ας βάλουμε και τετράποντο. Γιατί αν όλοι αγαπούν το τρίποντο, θα τους αρέσουν και τα τετράποντα. Οι άνθρωποι θα ξεσηκώνονται και με τα πεντάποντα. Θα είναι τέλεια. Δεν υπάρχει μπάσκετ πλέον, δεν υπάρχει ομορφιά σε αυτό. Είναι βαρετό. Αλλά είναι αυτό που είναι και πρέπει να προσαρμοστούμε».

Η εξέλιξη του τρίποντου

Η άποψη που έχει ο Pop για το μπάσκετ και την επίδραση του τρίποντου είναι ξεκάθαρη. Πράγματι το τρίποντο έχει πλέον γίνει αναπόσπαστο κομμάτι του παιχνιδιού και κάθε χρόνο του δίνεται μεγαλύτερη αξία. Έχει προκαλέσει ριζικές αλλαγές στον τρόπο με τον οποίο αντιλαμβανόμαστε και παίζουμε μπάσκετ. Πριν όμως παραθέσω και εγώ την άποψη μου, ας δούμε στατιστικά την εξέλιξη του τρίποντου μέσα στα χρόνια.

Το τρίποντο δεν υπήρχε πάντα στο μπάσκετ. Η εισαγωγή του έγινε το 1980-1981 και έκτοτε όλο και αυξάνεται σε ποσοστό χρήσης, ενώ το δίποντο έχει παραμείνει περίπου το ίδιο. Για να γίνει πλήρως αντιληπτή η σημερινή του εξέλιξη ας συγκρίνουμε τους Danny Ainge και Stephen Curry. Τη σεζόν 1987-1988 ο Ainge έγινε ο πρώτος παίκτης ο οποίος ξεπέρασε τα 100 τρίποντα σε μια σεζόν. Ο Curry την σεζόν 2015-2016 έφτασε τα 402. Η διαφορά είναι πραγματικά τεράστια. Αν όμως εξαιρέσουμε τον Curry που είναι ο καλύτερος ίσως shooter στην ιστορία και πάμε σε φυσιολογικά επίπεδα, τότε πάλι θα δούμε ότι το ποσοστό έχει διπλασιαστεί. Ο James Harden δηλαδή την περασμένη σεζόν οδήγησε την λίγκα με 265 τρίποντα.

Ας μιλήσουμε όμως και με γενικά ποσοστά. Το 1980-1981 (εισαγωγή τρίποντου) το ποσοστό τρίποντων που επιχειρούνταν ήταν μόλις 2.8 ανά παιχνίδι, αριθμός που αυξήθηκε το 2000 σε 13.7 και το 2017-2018 σε 27. Δεν αυξήθηκε όμως μόνο η χρήση του σουτ από τα 7.25 αλλά και η ευστοχία του όπως είναι φυσικό, γεγονός που το έκανε πιο δημοφιλές. Σήμερα το ποσοστό ευστοχίας μιας ομάδας ανά παιχνίδι είναι 35%-36% μέσο όρο.
Θεαματική τέλος είναι και η αύξηση του ποσοστού των παικτών που σουτάρουν τρίποντα ανά θέση. Οι Centers και οι Power Forwards αύξησαν το ποσοστό αυτό από 0.7% και 7.5% την περίοδο 1986-1987 σε 6.3% και 15.3%  αντίστοιχα το 2016-2017.
Συνέπειες

Ο Greg Popovich έχει εν μέρει δίκιο. Γενικά πλέον δεν υπάρχει εξαιρετική ποικιλία, ούτε στο επιθετικό πλάνο των ομάδων, ούτε στο τι επιθυμούν οι προπονητές, ούτε στο πως προπονούνται οι παίκτες.
Βασικό ζητούμενο πλέον σε μία championship team είναι να έχει πολυβόλα στην περιφέρεια. Μόνο τότε επιτρέπεται να εισέλθει στην λίστα των ομάδων που θεωρούνται άξιοι διεκδικητές του τίτλου. Ως εκ τούτου εκείνο που παρατηρείται είναι ένα αρκετά γρήγορο, πολλές φορές κουραστικό, ίσως και ανυπόμονο μπάσκετ στο οποίο οι ομάδες προσπαθούν να αποδείξουν ότι θα βάλουν περισσότερα σουτ από την γραμμή των 7.25 από τον αντίπαλό τους. Ζεις και πεθαίνεις με το τρίποντο. Αν έχεις αστοχία έχασες και σε αυτή σου την ήττα δεν παίζει κανέναν ρόλο το πόσα ριμπάουντ ή κλεψίματα έκανες αν δεν βάλεις τρίποντα. Για αυτό και οι περισσότεροι προπονητές προσαρμόζουν την επίθεσή τους σύμφωνα με αυτό το πλάνο και για αυτό προσπαθούν να αποκτήσουν καλούς σουτέρ (οι 3 and D είναι η ιδανικότερη περίπτωση). Οι λίγες εξαιρέσεις που δεν ακολουθούν την «μάζα», αντιμετωπίζουν προβλήματα ή ακόμα και να μην αντιμετωπίζουν στην regular season, είναι σίγουρο πως δεν θα διεκδικήσουν σοβαρά πρωτάθλημα στα playoffs όσο καλοί ανταγωνιστές και να είναι. Όπως παραδείγματος χάρη οι Spurs και οι Thunder. Βέβαια ο όρος «μάζα» δεν μου αρέσει και πολύ, αφού κακά τα ψέματα, αυτή ήταν η φυσική ροή των πραγμάτων.
Εκείνο όμως που πραγματικά χτυπάει και χτυπάει και άσχημα σε πολλούς, είναι το γεγονός πως όλοι οι νεαροί παίκτες δεν νοιάζονται να μάθουν όλες τις πλευρές του αθλήματος. Νοιάζονται να μάθουν να σουτάρουν τρίποντα και τίποτα άλλο. Το τραγικό είναι ότι πολλές φορές ξέρουν να σουτάρουν το long range shot και δεν μπορούν να τελειώσουν ούτε στη ρακέτα, ούτε να ντριμπλάρουν, ούτε να σουτάρουν mid range shots.
Ο κάθε παίκτης πλέον είτε είναι ψηλός είτε κοντός, είναι πολύ χρήσιμος αν έχει στο επιθετικό του ρεπερτόριο το τρίποντο. Καλώς ή κακώς οι παίκτες που δεν μπορούν να σουτάρουν, δύσκολα επιβιώνουν στη λίγκα ανεξαιρέτως των υπόλοιπων ικανοτήτων τους. Λίγες είναι οι φωτεινές εξαιρέσεις, όπως αυτές του Rondo, του Draymond Green και του Drummond.
Οπότε γενικά αυτή η ομοιότητα στον τρόπο παιχνιδιού...ναι. Κάνει ίσως λίγο κουραστικό να το βλέπεις. Βαρετό όμως...όχι.
Ετυμηγορία

Κατανοώ πλήρως τον Popovich. Είναι παλαιάς κοπής προπονητής και παρόλο που μπορεί να προσαρμόζεται στις αλλαγές, δεν έχει άδικο στο ότι το τρίποντο έχει χαλάσει σε μεγάλο βαθμό την ομορφιά του αθλήματος. Ειδικά όταν βλέπει κανείς πως η ομάδα των Spurs έχει πολύ ταλέντο, πολύ καλούς mid range shooters αλλά μέτριο ρεκόρ εξαιτίας της έλλειψης ικανών σουτέρ 3 πόντων, τότε λογικό είναι ο Popovich να είναι κάπως ενοχλημένος.
Από εκεί και πέρα όμως δεν θα έλεγα ότι το μπάσκετ είναι βαρετό. Όπως ανέφερα και πριν, η εξέλιξη αυτή ήταν η φυσική και ανεμπόδιστη ροή των πραγμάτων. Το άθλημα είναι πάντα όμορφο, έχει πάντα την ίδια βάση και τον ίδιο στόχο:« Βάλε την μπάλα στο καλάθι. Εκείνος που θα σκοράρει περισσότερα κερδίζει.» Απλά υπάρχει μια διαφορετική οπτική γωνία πλέον στο πως θα επιτευχθεί αυτός ο στόχος.
Έχουμε λοιπόν ένα γρήγορο, συναρπαστικό μπάσκετ, με πολλές επιθέσεις, πολύ κίνηση, πολλά σουτ και το κυριότερο πολλά καλάθια. Είναι εύκολο πλέον να ανατραπεί ένα προβάδισμα, υπάρχουν περισσότερες συγκινήσεις και ένταση στο τέλος του παιχνιδιού. Το άθλημα είναι πολύ διασκεδαστικό. Και αναφέρομαι φυσικά στις ομάδες, οι οποίες μπορούν να υποστηρίξουν επαρκώς τον νέο αυτό τρόπο, δηλαδή οι Warriors, οι Rockets, οι Nuggets, οι Celtics.
Το positionless basketball που δημιούργησαν οι νέες συνθήκες είναι γοητευτικό, τόσο για εμάς όσο και για τους παίκτες. Και εμείς χαιρόμαστε που βλέπουμε ποικιλία, δίχως σωματικές διακρίσεις στις 5 θέσεις του γηπέδου και οι ίδιοι οι παίκτες που μπορούν επιτέλους να παίξουν όπως τους αρέσει.

Η πικρή αλήθεια είναι πως όποια ομάδα στερείται το τρίποντο, θα αποτελέσει πιθανώς δυνατό αντίπαλο στα playoffs, αλλά ως εκεί. Δεν μιλάμε φυσικά για υπερβολικό αριθμό καλών σουτέρ όπως στους Warriors. Για να διαγωνιστείς για πρωτάθλημα, αρκεί να έχεις ένα ικανοποιητικό ποσοστό.
Κλείνοντας ας απολαύσουμε την τελευταία ομάδα που πρόσφερε όμορφο μπάσκετ χωρίς να έχει την παραπάνω νοοτροπία.